Biden-Şi’nin ilk yüz yüze görüşmesinde ana gündem Tayvan olacak

ALİ ÇINAR/CİNER MEDYA KÜMESİ ABD TEMSİLCİSİ

Küresel kamuoyunda dikkatler 15-16 Kasım tarihlerinde Endonezya’da yapılacak G-20 zirvesine çevrilirken zirve öncesinde ABD ve Çin liderlerinin yüz yüze görüşmesi de yakından izlenecek.

ABD Başkanı Joe Biden ile Çin Devlet Başkanı Şi Jinping arasındaki görüşmenin Türkiye saati ile 13:30’da olması bekleniyor.

Biden, ABD’de başkanlık görevine geldikten sonra ilk defa Çinli mevkidaşı ile yüz yüze görüşecek. Görüşmeyle ilgili Biden “Ben onu iyi tanıyorum, o beni biliyor. Kırmızı çizgilerimizi ve bizler için en önemli şeyleri belirlememiz lazım” diye konuştu.

Biden, Endonezya’ya gitmeden evvel, Tayvan krizi, haksız ticari rekabet ve Çin’in özellikle Rusya olmak üzere öbür ülkelerle bağlarını konuşacağını lisana getirirken, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan da toplantıda global ve bölgesel hususların ele alınacağını açıkladı.

Sullivan, özellikle diyalog kapısının açık olması ve ortak çıkarların örtüştüğü alanlarda birlikte çalışma niyetinin de ortaya konulacağını kelamlarına ekledi. Ortak çalışma alanları ortasında sıhhat, iklim değişikliği ve uyuşturucuyla uğraş hususların da yer alması bekleniyor.

Sullivan ayrıyeten, Lider Biden’ın ABD ve Çin’i önemli bir rekabet içinde gördüğünü fakat bu rekabetin çatışmaya dönüşmemesi gerektiğini ve de sorumlu bir biçimde yönetilmesi gerektiğini önemsediği lisana getirdi.

Görüşmede Tayvan değerli gündem unsurları arasında

Biden’ın Çin’in insan hakları ihlallerini de görüşmede gündeme gelmesi de beklenirken, ABD’nin, Çin’e Rusya yaptırımlarının delinmemesi konusunda ihtarda bulunması da öngörülüyor.

ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, Endonezya’da yaptığı açıklamada, Rus petrolüne tavan fiyat uygulamasının Çin’e yarar sağlayacağını açıklamıştı.

Uluslararası kamuoyunda Tayvan krizi ve Biden idaresinin Çin’e gelişmiş bilgisayar çiplerinin ihracatını engelleme hamlesi sonrası, iki liderin görüşmesinden çıkacak sonuçlar merakla bekliyor.

ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo, “Amerikalıları Çin tehdidinden korumak için ne gerekiyorsa yapacağız” açıklaması ile beraber, Şi, Çin Komünist Partisi’nin geçen ayki kongresinde yaptığı açıklamada, Çin’in yarı iletkenler ve diğer teknolojilerin üretiminde kendi kendine yetmek için daha agresif hareket edeceğine sözü vermişti.

G-20 Zirvesi 15 Kasım’da başlıyor

Endonezya’nın ev sahipliğindeki G-20 zirvesi 15-16 Kasım’da Bali’de gerçekleşecek.

Küresel sağlık mimarisi, dijital tabanlı ekonomik dönüşüm, sürdürülebilir enerji değişimi temalarında farklı oturumlar yapılacak.

Zirve marjında ABD Başkanı Biden’ın İngiltere Başbakanı Rishi Sunak ve İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ile de ikili görüşmesi bekleniyor.

Zirveye katılmak üzere Pazar günü yola çıkan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da ikili temasları izlenecek. Erdoğan Endonezya seyahati öncesinde düzenlediği basın toplantısında tepe kapsamında Biden ile görüşüp görüşmeyeceğinin sorulması üzerine, “Sayın Biden’la bir görüşme durumumuz tekrar olursa bunu da yine kendisiyle tekrar konuşacağız” cevabını verdi.

Sullivan da cumartesi günü gazetecilere verdiği demeçte, ABD Başkanı’nın G-20 üyesi Suudi Arabistan’ın Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman ile bir ortaya gelmeyi planlamadığını lakin Erdoğan yahut Almanya, Fransa ve Avustralya önderleri ile görüşmelerin ihtimal dahilinde olduğunu belirtti.